Terugblik op de 10e Wereld Assemblee van Religiesvoor Vrede door Britt Bakker

 Er is een dringende noodzaak om ons stevig in te zetten tegen, en voor een aantal zaken. Het regenwoud staat al weken in brand in o.a. Brazilië, nucleaire wapens zijn nog steeds in omloop, miljoenen mensen zijn ontheemd, en oorlogen zijn aan de orde van de dag. Wat
kunnen mensen hier aan doen? Individueel misschien niet heel veel, maar gezamenlijk kunnen we onszelf inzetten om een verschil te maken. Dat is wat Religions for Peace International probeert te doen op een wereldwijde schaal. 125 landen waren dit jaar vertegenwoordigd op de tiende internationale bijeenkomst van Religions for Peace in Lindau, Duitsland. Hier mocht ik als vertegenwoordiger Religies voor Vrede Nederland bij aanwezig zijn. Dit deed ik samen met de voorzitter van RvV, Mirjam Ates, Alaeddine Touhami en Martina Heinrichs. In dit artikel wil ik een aantal ervaringen en actiepunten met jullie delen. Het delen van good practices

Tijdens de conferentie hebben we de kans gehad om met andere culturen, religies, gemeenschappen en initiatieven kennis te maken. Zo leerde ik vanuit Noorwegen, dat zij een prachtig boekje hebben ontwikkeld met daarin alle Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s),
met daarbij passende religieuze teksten en gebeden. Vanuit Australië leerde ik over een praktische online tool waarbij de culturele en religieuze diversiteit binnen bedrijven kan worden gemeten. Ik ontmoette mensen uit Washington, VS die bezig zijn met conflict resolutie door het trainen van religieuze leiders van over de hele wereld. En, niet te vergeten, van Inheemse bewoners van Brazilië leerde ik over het “Interfaith Rainforest Initiative”, IRI, dat zich inzet om de bewoners van Braziliaanse regenwouden in hun kracht te zetten om hun woonplaats en de longen van onze aarde, te beschermen. Daarnaast ontmoette ik vrouwen uit Bosnië, Nigeria, Kenia en Irak. Al deze vrouwen hebben
conflict en geweld overleefd en zijn bereid om hun ervaringen te delen met anderen. Zo deelde een Irakese vrouw met honderden mensen hoe ze destijds als Sjiitische oppositie voerde tegen het beleid van (Soennitische) Saddam Hoessein, hoe ze is gemarteld en hoe ze
10 jaar van haar leven in een gevangenis heeft moeten doorbrengen voor haar actievoering. Medestanders van haar werden vermoord. Toch vond ze de kracht, na een leven opgebouwd te hebben in Canada, om terug te keren en zich actief in de Iraakse politiek te begeven en er
te strijden voor gelijkheid en veiligheid. Deze moedige vrouw staat hierdoor op als voorbeeld voor andere Women of Faith, zoals onze vrouwenorganisatie, die onderdeel uitmaakt van Religions for Peace, heet.

Wat is het probleem?
Als al deze invloedrijke religieuze leiders, vernieuwende organisaties en sterke vrouwen zo hard werken aan een betere toekomst voor zichzelf en voor anderen, waarom lijkt het dan alsof uitdagingen zich blijven opstapelen? Hierachter ligt een concrete vraag; wat zijn problemen waar wij als Religions for Peace iets aan kunnen doen? Tijdens de assemblee hebben we hier uitgebreid over gesproken. Hieronder beschrijf ik drie punten die we binnen
Religies voor Vrede Nederland mee kunnen nemen als food for thought vanuit Lindau.
Vrouwen aan tafel graag
Vrouwen moeten zelf het heft in handen nemen wanneer het gaat over de interpretatie van
onze religieuze teksten. Te lang hebben vrouwen geleefd naar de uitsluitend patriarchale
interpretaties.
En te lang hebben vrouwen geleden onder onrechtvaardig geweld dat onterecht werd
gelegitimeerd met religieuze argumenten.
Alle vrouwen die ik sprak in Lindau waren het hierover eens: zolang vrouwen, en met name
ook mannen, geen of onvoldoende kennis bezitten over de rechten van vrouwen vanuit
verschillende tradities, ziet de toekomst er grauw uit. Er zal expertise moeten worden
gedeeld met vrouwen van over de hele wereld over hoe zij zichzelf kunnen onderwijzen om
teksten te kunnen interpreteren. Er zullen leiderschapsontwikkelingsprogramma’s moeten
worden gestart om vrouwen een stem in hun gemeenschappen te geven. En er zullen
mannen moeten opstaan, die ruimte maken voor capabele vrouwen om hun rechtmatige
plaats aan de tafel in te nemen. Aan de tafels waar besluiten worden genomen bij religies, in
de politiek, in het bedrijfsleven, overal. Op een ‘bredere’ manier dan vrouwen van nu te vaak
doen. Namelijk vanuit verantwoordelijkheid voor allen en de planeet.

2. Dienend leiderschap gevraagd
Mijn moeder leerde mij, als je iemands karakter wilt leren kennen, geef hem of haar dan
macht. In Lindau hebben we uitgebreid gesproken over onze verantwoordelijkheid voor de
leiders die ons vertegenwoordigen. Te vaak blijkt dat zodra kansrijke toekomstige
beleidsmakers, bestuurders of religieus leiders in de dop met eerzame idealen hun
machtspositie bereiken, de idealen de deur uitgaan. We moeten waakzaam zijn op leiders -
religieus en niet-religieus- die ons vertegenwoordigen; wat hebben zij ons beloofd en wat
doen zij daadwerkelijk op dit moment? Macht mag niet leiden tot zelfzuchtige impulsiviteit,
maar zou een combinatie moeten zijn van verantwoordelijkheid en dienstbaarheid. Vanuit
verschillende landen kwamen we tijdens de assemblee tot de conclusie dat deze
verantwoordelijkheid tot monitoren niet alleen politieke of bedrijfsmatige structuren betreft, maar ook in Religions for Peace International zelf moeten we alert blijven, en mogelijk het concept serving leadership, ofwel dienend leiderschap (her)introduceren.

3. Vele handen maken licht werk

Het derde en laatste punt is een concreet en intern punt dat te maken heeft met onze leden van Religions for Peace International. Ook al zijn we verenigd onder Religions for Peace International, ik vraag mij toch ten zeerste af in hoeverre wij daadwerkelijk een netwerk zijn. Wie kan ik bellen wanneer ik werk aan conflict resolutie in Korea? Wie heeft mijn expertise nodig op het gebied van verzoening? En voor wie kunnen wij als Religies voor Vrede Nederland vanuit onze bevoorrechte, westerse, oorlogvrije context een verschil maken? Het is essentieel dat we ons binnen en rond Religions for Peace daadwerkelijk met elkaar verbinden. We moeten inzichtelijk maken welke materialen, kennis, expertise, vaardigheden, financiële middelen, leiders of manschappen, op welke plaats binnen het Religions for Peace netwerk van pas kunnen komen. Samen staan we sterk, maar eens in de vijf jaar samenkomen is niet voldoende om effectief te kunnen handelen. Op wat voor manier zouden we ons kunnen organiseren om beter gebruik te maken van de kracht van dit internationale netwerk? Mochten we binnen Religies voor Vrede Nederland hier onze gedachten op los kunnen laten, dan juich ik dat initiatief toe. We zouden bijvoorbeeld in het jaarplan verschillende
actiepunten kunnen opnemen waarbij we de slotverklaring (zie https://rfp.org/declarationof- the-10th-world-assembly-of-religions-for-peace%EF%BB%BF/) als leidraad gebruiken. Zo kunnen we op kleine schaal vanuit Nederland een bijdrage leveren aan de globale doelen van Religions for Peace International. Ook in mijn dagelijks leven reflecteer ik op wat ik heb mogen meenemen vanuit Lindau, en hoop hierdoor effectiever en meer dienstbaar te kunnen zijn.

Op naar de volgende Wereld Assemblee!